SKĄD SIĘ BIERZE NADPOBUDLIWOŚĆ ?
SKĄD SIĘ BIERZE NADPOBUDLIWOŚĆ ?
autorem artykułu jest MEM Pracownia Rozowoju Zdolności Poznawczych
Czy twoje dziecko ma problemy z utrzymaniem uwagi nad wykonywanÄ… pracÄ… i robi bezmyÅ›lne błędy? Ma tendencjÄ™ do nieodpowiedniego zachowania, np. wybiegania z Å‚awki podczas lekcji, nieczekania na swojÄ… kolej? Traci kontrolÄ™ nad emocjami? Bywa agresywne? Jest rozkojarzone, czÄ™sto coÅ› gubi, zapomina o codziennych czynnoÅ›ciach? Być może, przyczynÄ… tych problemów jest AAD (attention deficyt disorder – zespół deficytu uwagi) bÄ…dź ADHD (attention deficyt hyperactivity disorder, czyli AAD z nadaktywnoÅ›ciÄ… – zespół nadpobudliwoÅ›ci psychoruchowej). Niestety bardzo czÄ™sto rodzice, a nawet odpowiednie instytucje nie potrafiÄ… zdiagnozować problemu, a także podjąć skutecznej terapii. Dzieje siÄ™ tak, ponieważ przyczyna powstawania AAD i ADHD nie jest znana i, mimo prowadzonych rozlicznych badaÅ„, źródÅ‚a medyczne nie sÄ… w stanie powiedzieć wiele wiÄ™cej, poza wskazaniem na jej podÅ‚oże genetyczne.
Na szczęście nie pozostajemy zupeÅ‚nie bezradni wobec problemów z nadpobudliwoÅ›ciÄ… i zaburzeniami koncentracji uwagi naszych dzieci. Na wiele pytaÅ„ w tym zakresie odpowiada nie lekarz, lecz inżynier – dyslektyk: Ronald D. Davis, autor bestsellerowych książek: „Dar dysleksji” oraz „Dar uczenia siÄ™”. Davis, sam bÄ™dÄ…c dyslektykiem, dziÄ™ki gruntownej obserwacji wÅ‚asnych odczuć i zachowaÅ„, zdiagnozowaÅ‚ przyczynÄ™ zaburzeÅ„ uczenia siÄ™ i koncentracji, czyli dysleksji, dysgrafii, dysortografii, dyskalkulii i nadpobudliwoÅ›ci. Swoje wnioski nastÄ™pnie wykorzystaÅ‚ do opracowania metody, która koryguje problemy zwiÄ…zane z dysleksjÄ…, stosowane w Davis Dyslexia Correction Center, a jej skuteczność siÄ™ga 95%.
Davis stosuje dla okreÅ›lenia tych wszystkich problemów uogólniony termin „dysleksja”, ponieważ, wg. jego teorii, wypÅ‚ywajÄ… one z jednego źródÅ‚a. Nie oznacza to jednak oczywiÅ›cie, że te objawy wystÄ™pujÄ… jednoczeÅ›nie u wszystkich dyslektyków. Wg. Davisa przyczyna zaburzeÅ„ uczenia siÄ™ i koncentracji, czyli dysleksji, tkwi w specyficznym, tzw. niewerbalnym systemie myÅ›lenia, jakim dyslektycy siÄ™ posÅ‚ugujÄ…, oraz wynikajÄ…ca z niego umiejÄ™tność wprawiania siÄ™ w stan dezorientacji.
Świat wirtualny a nadpobudliwość
Dyslektycy mający problemy z czytaniem doświadczają krótkotrwałych stanów dezorientacji. U osób cierpiących na nadpobudliwość i problemy z koncentracją, a także dyskalkulię i dysgrafię, dezorientacja ma nieco inny charakter. Występuje ona jedynie w okresie wczesnodziecięcym, ale ma znaczący wpływ na postrzeganie otoczenia w okresie późniejszym. Osoby myślące obrazami wprawiają się w stan długotrwałej dezorientacji, najczęściej dla rozrywki. Stan ten to nic innego, jak przenoszenie się w świat marzeń i fantazji. Dziecko odkrywa możliwości fascynującej zabawy w stworzonym przez siebie świecie i może to robić już w okresie niemowlęcym.
Dziecko, które spÄ™dza dużo czasu w Å›wiecie wyobraźni, funkcjonuje wymiennie w dwóch rzeczywistoÅ›ciach. W ten sposób doÅ›wiadczenia, które zdobywa, pochodzÄ… w dużej części ze Å›wiata wirtualnego, w którym nie istnieje konsekwencja, nastÄ™pstwo czy czas. To dziecko dyktuje reguÅ‚y gry, które podlegajÄ… jedynie jego woli czy kaprysom. Dlatego nie ma możliwoÅ›ci przyswojenia sobie, czy też w ogóle poznania, pewnych pojęć, których niezrozumienie przysparza mu ogromnych problemów w realnym życiu. Takimi pojÄ™ciami sÄ…: zmiana, przyczyna, efekt, przed, po, czas, nastÄ™pstwo, porzÄ…dek, nieporzÄ…dek, które nie majÄ… znaczenie w Å›wiecie wirtualnym. Zaburzeniu ulega także obraz wÅ‚asnego „ja” i zdolność postrzegania siebie w odniesieniu do innych osób. Chodzi tu o uÅ›wiadomienie sobie potrzeb innych ludzi, ich uczuć, pragnieÅ„ czy praw.
Należy pamiętać, że tworzenie alternatywnej rzeczywistości zaburza postrzeganie realnego otoczenia, a co za tym idzie prowadzi do wytwarzania nierzeczywistego obrazu świata.
Zachowanie dzieci z AAD czy ADHD, wynika wÅ‚aÅ›nie z niezrozumienia wymienionych powyżej pojęć oraz zaburzonego obrazu siebie w stosunku do innych ludzi. Np. dziecko z problemem deficytu uwagi nie zrozumie polecenia nauczyciela, że musi czekać na swojÄ… kolej, bo w jego umyÅ›le nie funkcjonujÄ… pojÄ™cia takie jak „czekać” czy „kolej”, zwiÄ…zane z pojÄ™ciem czasu i nastÄ™pstwa.
Brak uwagi czy jej nadmiar?
PrzyczynÄ… nadaktywnoÅ›ci dzieci z ADHD jest najczęściej nuda, ale może też niÄ… być ciekawość, poczucie lÄ™ku czy zagubienia. I te stany powodujÄ… wprawianie siÄ™ dziecka w stan dezorientacji - nuda powoduje ucieczkÄ™ w Å›wiat wirtualny, ciekawość – konieczność natychmiastowego zbadania np. dziwnego odgÅ‚osu na zewnÄ…trz klasy. Osoby cierpiÄ…ce na nadpobudliwość oraz brak koncentracji sÄ… bowiem bardzo wrażliwe na to, co dzieje siÄ™ w ich otoczeniu. Zachowania takie sÄ… klasyfikowane jako deficyt uwagi. Jednak wg. Davisa nie jest to brak uwagi, lecz jej niewÅ‚aÅ›ciwe ukierunkowanie, czy też ruchomość uwagi. Bowiem dziecko z AAD w rzeczywistoÅ›ci cierpi nie na brak uwagi, lecz na jej nadmiar, który musi rozÅ‚adować na caÅ‚e otoczenie. Jest także odwrotna strona niewÅ‚aÅ›ciwego ukierunkowania uwagi, obserwowana przez wielu rodziców dzieci z AAD: dziecko potrafi tak silnie skoncentrować siÄ™ na pochÅ‚aniajÄ…cej jego uwagÄ™ czynnoÅ›ci, np. na grze komputerowej, że nie docierajÄ… do niego żadne sygnaÅ‚y ze Å›wiata zewnÄ™trznego.
Czas i równowaga
SÄ… jeszcze dwa elementy, które dopeÅ‚niajÄ… przyczyny braku koncentracji i nadpobudliwoÅ›ci. Jeden to zaburzenie poczucia czasu, drugi zaburzenie poczucia równowagi i ruchu. Osoba z nadpobudliwoÅ›ciÄ… psychoruchowÄ… doÅ›wiadcza zjawiska, nazywanego przez Davisa „przyspieszeniem zegara wewnÄ™trznego”. Oznacza to, że osoba nadaktywna ma poczucie, że czas wewnÄ…trz niej pÅ‚ynie szybciej, a to powoduje, ze wg. niej czas w Å›wiecie zewnÄ™trznym pÅ‚ynie zbyt wolno. Osoba taka ma wiÄ™c wrażenie, że ma wiÄ™cej czasu niż inni ludzie i ten dodatkowy czas wypeÅ‚nia wiÄ™kszÄ… aktywnoÅ›ciÄ…. Zaburzenie poczucia równowagi i ruchu ma zwiÄ…zek ze stanem dezorientacji. Kiedy pojawia siÄ™ dezorientacja, równowaga zostaje zachwiana: jeżeli siedzimy, to mamy wrażenie, że siÄ™ poruszamy; jeżeli siÄ™ poruszamy, wydaje siÄ™, że siedzimy w miejscu lub poruszamy siÄ™ szybciej lub wolniej niż w rzeczywistoÅ›ci. Istnieje bardzo prosty sposób, jak temu zaradzić: należy wykonać czynność przeciwnÄ…. Czyli w stanie dezorientacji, osoba jest stymulowana do wykonywania bezustannych ruchów. StÄ…d bierze siÄ™ przyczyna hiperaktywnoÅ›ci.
Zdiagnozowanie przyczyn powstawania zaburzeÅ„ koncentracji uwagi i nadaktywnoÅ›ci, podobnie jak przyczyn innych rodzajów dysleksji, pozwoliÅ‚o Davisowi na opracowanie niezwykle skutecznych, a jednoczeÅ›nie bardzo prostych, metod terapii. Metody te, polegajÄ…ce na opanowaniu umiejÄ™tnoÅ›ci przywracania orientacji, czy na przywróceniu odpowiedniego poczucia czasu i równowagi pozwalajÄ… osobom z problemem braku koncentracji i nadpobudliwoÅ›ciÄ… na ujarzmienie wypÅ‚ywajÄ…cych z dysleksji problemów i prowadzenie normalnego życia. A przy tym, zachowane zostajÄ… wszystkie „dary” pÅ‚ynÄ…ce z faktu bycia dyslektykiem.
Ewa Kozik, Mem Pracownia Rozwoju Zdolności Poznawczych
--
MEM Pracownia Rozwoju Zdolności Poznawczych
Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl
Zobacz takze:
Dlaczego ludzie bojÄ… siÄ™ filozofii?
Turystyczny Drogowskaz
praca w domu
Wieszak dla miłośników (?) psów
Umysłowe dopalacze